Etyka w zamówieniach publicznych
Wprowadzenie
Zamówienia publiczne obejmują szereg dyscyplin oraz dziedzin, przez co mogą wydawać się zawiłym procesem, w którym łatwo jest o nadużycia. Fundamentem zaufania i odpowiedzialności firm i instytucji starających się o oraz składających zamówienia publiczne powinna być etyka w zamówieniach publicznych. Nie można więc przecenić znaczenia aspektów etycznych w procesach zamówień, ani tym bardziej pomijać tych działań wewnątrz swojej organizacji. Ich praktykowanie pomaga w utrzymaniu sprawiedliwego i przejrzystego systemu, który buduje zaufanie publiczne i pewność, co do działań rządu, sektora publicznego i prywatnego w strefie zamówień publicznych. Poniżej postaramy się ukazać dlaczego etyka w tej dziedzinie jest nie tylko pożądana, ale też kluczowa dla osiągnięcia i utrzymania pozytywnego i profesjonalnego wizerunku firmy czy instytucji.
Zrozumienie etyki w zamówieniach publicznych
Działania etyczne w zamówieniach publicznych, zgodnie z polskim prawem, bazują na zasadach sprawiedliwości, integralności i przejrzystości. To właśnie ten „etyczny fundament” kształtuje przepisy prawne regulujące praktyki zamówień. Polska, podobnie jak inne kraje europejskie, ma głęboko zakorzenione podstawy prawne, które zapewniają, że procesy zamówień są prowadzone z najwyższą integralnością i standardami etycznymi. Niestety, w naszym kraju nie ma ustandaryzowanego kodeksu etycznego, który ściśle regulowałby aspekty etyczne występujące w trakcie przebiegu zamówień publicznych, co prowadzi do pewnej dowolności i interpretacji. Justyna Piech w artykule „Aspekty etyczne w procedurze zamówień publicznych”, który ukazał się w czasopiśmie Annales. Ethics in Economic Life, postuluje utworzenie regulaminów oraz kodeksów etycznych.
Wyzwania etyczne w zamówieniach publicznych
Jeżeli bliżej przyjrzeć się wspomnianej propozycji, zauważyć można, że takie rozwiązania mogłyby przynieść obopólne korzyści wszystkim stronom, które biorą udział w przetargach. Zamawiający, tu zwyczajowo instytucje publiczne, oraz wykonawcy, zazwyczaj sektor prywatny, mieliby wtedy jasno określone zasady, które broniłyby interesów każdej grupy. Łatwiej byłoby filtrować przetargi, które są opłacalne z ekonomicznego punktu widzenia, spełniając przy tym ważne funkcje społeczne (tu ukłon w stronę instytucji publicznych), ale z drugiej strony rozpatrywanoby tylko takie oferty, które mają dobrą warstwę merytoryczną, co pozwoliłoby zminimalizować wybieranie ofert po tzw. znajomości lub po innych walorach niemerytorycznych czy finansowych.
W tym miejscu wyłaniają się kolejne zagadnienia, z którymi musi poradzić sobie biorący udział w przetargach - konflikt interesów oraz zapewnienie równych szans. Oczywiście, można lawirować wśród przepisów, jednak każdy musi sporządzić bilans zysków i strat z jakimi wiążą się takie działania. Próba badania tych wyzwań na podstawie przykładów z życia firmy/instytucji i studiów przypadków może rzucić światło na złożoności związane z przestrzeganiem standardów etycznych.
Korzyści z praktyk etycznych
Etyczne praktyki w zamówieniach publicznych przynoszą mnóstwo korzyści - od poprawy przejrzystości i odpowiedzialności po zapobieganie korupcji i oszustwom. Dlatego ważne jest jasne stosowanie się do wszystkich zasad i przepisów, które występują w tej dziedzinie. Z marketingowego punktu widzenia, firma lub instytucja, która gra fair i ma nieskazitelną opinię, jest z założenia bardziej wiarygodnym partnerem do współpracy i prowadzenia interesów. więcej, praktyki etyczne zwiększają zaufanie i wiarygodność w procesach zamówień publicznych, tworząc podstawy dla solidnego i niezawodnego systemu.
Strategie promowania etyki w zamówieniach publicznych
Branża zamówień opiera się na wyzwaniach i pomimo braku ogólnokrajowej standaryzacji kodeksu etycznego dl zp, warto zbadać o wewnątrzorganizacyjną strategię promowania, wdrażania i przestrzegania postaw etycznych w przebiegu procesu. Edukowanie interesariuszy na temat standardów etycznych i najlepszych praktyk, wdrażanie mechanizmów monitorowania i egzekwowania, oraz zachęcanie do postaw etycznych poprzez odgórny przykład i uznanie, są ogólnymi pomysłami, na których można oprzeć działania dostosowane do charakteru oraz profilu instytucji, bądź firmy.
Podsumowanie
Znaczenie praktyk jest bardzo ważnym składnikiem dobrego zarządzania i odpowiedzialnej gospodarki zasobami publicznymi. Organizacja buduje w ten sposób zaufanie kontrahentów, jak i opinii publicznej. Wdrożenie kodeksów etycznych pomoże natomiast w ujednoliceniu działań.
Więcej zagadnień poświęconych zamówieniom publicznym znajduje się na grupie na Facebooku: Zamówienia publiczne - Praktycy & Prawnicy
Jakieś pytania? Wątpliwości? Zadzwoń, napisz - pomożemy.
WYBIERZ SZKOLENIE Z ZAMÓWIEŃ PUBLICZNYCH