Obliczanie wynagrodzenia urlopowego pracownika. W myśl dyspozycji art. 172 Kodeksu pracy, za czas urlopu pracownikowi przysługuje wynagrodzenie, jakie by on otrzymał, gdyby w tym czasie pracował. Wyraża się w tym zasada zapewnienia ciągłości otrzymywania dochodów z wykonywanej pracy przy zagwarantowaniu pracownikowi możliwości wypoczynku (temu generalnie służy czas urlopu). Również w tym przepisie ustawodawca zaznaczył, że zmienne składniki wynagrodzenia do podstawy urlopowej brane są z okresu 3 lub 12 miesięcy poprzedzających miesiąc korzystania z urlopu.
Wyłączenia przy uwzględnianiu wynagrodzenia
Przedstawiona powyżej reguła rozwinięta została w Rozporządzeniu Ministra Pracy
i Polityki Socjalnej z dnia 8 stycznia 1997 r. w sprawie szczegółowych zasad udzielania urlopu wypoczynkowego, ustalania i wypłacania wynagrodzenia za czas urlopu oraz ekwiwalentu pieniężnego za urlop. Zgodnie z tym aktem prawnym wynagrodzenie za czas urlopu wypoczynkowego ustala się z uwzględnieniem wynagrodzenia i innych świadczeń ze stosunku pracy, z wyłączeniem:
- jednorazowych lub nieperiodycznych wypłat za spełnienie określonego zadania bądź za określone osiągnięcie,
- wynagrodzenia za czas gotowości do pracy oraz za czas niezawinionego przez pracownika przestoju,
- gratyfikacji (nagród) jubileuszowych,
- wynagrodzenia za czas urlopu wypoczynkowego, a także za czas innej usprawiedliwionej nieobecności w pracy,
- ekwiwalentu pieniężnego za urlop wypoczynkowy,
- dodatkowego wynagrodzenia radcy prawnego z tytułu zastępstwa sądowego,
- wynagrodzenia za czas niezdolności do pracy wskutek choroby lub odosobnienia w związku z chorobą zakaźną,
- nagród z zakładowego funduszu nagród, dodatkowego wynagrodzenia rocznego, należności przysługujących z tytułu udziału w zysku lub w nadwyżce bilansowej,
- odpraw emerytalnych lub rentowych albo innych odpraw pieniężnych,
- wynagrodzenia i odszkodowania przysługującego w razie rozwiązania stosunku pracy
Jak oblicza się wynagrodzenie urlopowe?
Wynagrodzenie urlopowe oblicza się: dzieląc podstawę wymiaru przez liczbę godzin, w czasie których pracownik wykonywał pracę w okresie, z którego została ustalona ta podstawa, a dalej – mnożąc tak ustalone wynagrodzenie za jedną godzinę pracy przez liczbę godzin, jaką pracownik przepracowałby w czasie urlopu w ramach normalnego czasu pracy, zgodnie z obowiązującym go rozkładem czasu pracy, gdyby w tym czasie nie korzystał z urlopu.
Składniki wynagrodzenia urlopowego
Przy ustalaniu podstawy wliczania określonych składników wynagrodzenia do podstawy wynagrodzenia urlopowego wyróżnia się 4 rodzaje tych składników:
- roszczeniowe miesięczne składniki wynagrodzenia wypłacane w stałej wysokości (np. wynagrodzenie zasadnicze),
- roszczeniowe składniki wynagrodzenia wypłacane w zmiennej wysokości za okresy nie dłuższe niż jeden miesiąc (np. premia miesięczna),
- roszczeniowe składniki wynagrodzenia wypłacane w zmiennej wysokości za okresy dłuższe niż jeden miesiąc (np. premia roczna) nie są wliczane do podstawy wymiaru wynagrodzenia za urlop wypoczynkowy,
- składniki uznaniowe (np. premia uznaniowa) również nie są wliczane do podstawy wymiaru wynagrodzenia za urlop wypoczynkowy.
Składniki wynagrodzenia występujące w stawce miesięcznej w stałej wysokości należy uwzględnić w wynagrodzeniu urlopowym w wysokości należnej pracownikowi w miesiącu wykorzystywania urlopu. Chodzi tu w pierwszym rzędzie o wynagrodzenie zasadnicze, ale też np. o premie wypłacane w stałej wysokości czy o dodatki w stałej wysokości (jak dodatek funkcyjny).
Obliczanie wynagrodzenia urlopowego pracownika
Składniki wynagrodzenia, które przysługują za okresy nie dłuższe niż jeden miesiąc są uwzględniane przy ustalaniu wynagrodzenia urlopowego w wysokości łącznej wypłaconej pracownikowi w okresie 3 miesięcy kalendarzowych poprzedzających miesiąc rozpoczęcia urlopu. Chodzi tu o wszelkiego typu prowizje bądź premie miesięczne, kiedy ich wysokość nie jest stała, z góry określona, a zależy tylko od szeregu zmiennych.
W sytuacjach znacznych wahań wysokości składników wynagrodzenia wskazanych wyżej, mogą one zostać uwzględnione przy ustalaniu wynagrodzenia urlopowego w łącznej wysokości wypłaconej pracownikowi w okresie nieprzekraczającym 12 miesięcy kalendarzowych, które poprzedzają miesiąc rozpoczęcia urlopu. Chodzi tutaj szczególnie o przypadki znacznych rozpiętości w wysokości określonego zmiennego składnika wynagrodzenia. W sytuacjach tak dużych wahań, aby zobiektywizować średnią premiową na potrzeby obliczenia wynagrodzenia urlopowego oraz aby pracownik nie był tutaj stratny, należy zsumować wszystkie premie wypłacone w ostatnich 12 miesiącach poprzedzających okres urlopowy.
Terminy wypłaty składników wynagrodzenia urlopowego
Gdy pracownikowi przysługują określone zmienne składniki wynagrodzenia, należne za okresy dłuższe aniżeli miesiąc (np. premia kwartalna lub roczna), wypłaca się je w przyjętych terminach wypłaty tych składników, przy czym okres urlopu traktowany jest na równi z okresem wykonywania pracy. Oznacza to, iż gdy pracownik korzysta z urlopu np. w grudniu i w tym samym miesiącu są wypłacane premie roczne, to są one wypłacane niezależnie od wypłaty wynagrodzenia urlopowego (nie wlicza się ich do podstawy). Podobnie jest wtedy, kiedy pracownik przebywa na urlopie wypoczynkowym np. w styczniu, zaś premia roczna jest mu wypłacana w grudniu roku poprzedniego. To samo odnosi się do zaliczek na poczet premii rocznej – nawet gdy są one wypłacane w okresie trzech miesięcy poprzedzających urlop (zaś ich wysokość jest stała, z góry określona), to nie wlicza się ich do podstawy wymiaru wynagrodzenia urlopowego, gdyż są one częścią składową premii rocznej.
Obliczanie wynagrodzenia urlopowego pracownika - składniki roszczeniowe
Pod uwagę przy ustalaniu podstawy ustalenia wynagrodzenia należnego za czas urlopu powinno się brać wyłącznie składniki roszczeniowe, tzn. takie, do których pracownik ma prawo (tj. wynikające np. z umowy o pracę, z regulaminu wynagradzania). Dlatego wszelkiego typu wypłaty, nawet gdy dokonano ich w okresie ostatnich trzech miesięcy poprzedzających okres urlopowy, gdy mają charakter uznaniowy (np. nagrody w wysokości dowolnie ustalonej przez pracodawcę) nie będą wliczane do podstawy wynagrodzenia urlopowego. Sąd Najwyższy wskazał, iż tzw. premia uznaniowa, która nie ma charakteru roszczeniowego, nie stanowi składnika wynagrodzenia za pracę i w związku z tym nie mieści się w pojęciu wynagrodzenia urlopowego. To ma na celu przeciwdziałanie możliwości sztucznego windowania tego wynagrodzenia.
Podstawa prawna
- Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodek pracy (Dz.U. 1974, Nr 24, poz. 141 z późn. zm.)
- Rozporządzeniu Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 8 stycznia 1997 r. w sprawie szczegółowych zasad udzielania urlopu wypoczynkowego, ustalania i wypłacania wynagrodzenia za czas urlopu oraz ekwiwalentu pieniężnego za urlop (Dz.U.1997, Nr 2, poz.14 z póżn.zm)
Jeśli chcesz poszerzyć swoją wiedzę z zakresu kadr i płac zapraszamy na nasze szkolenia kadry i płace. Sprawdź także nasze szkolenia z zamówień publicznych.
WYBIERZ SZKOLENIE Z KADR I PŁAC