Ubezpieczenie zdrowotne członka rodziny. W dzisiejszych czasach dość ważną jest kwestia, czy członkowie rodziny pracownika mogą posiadać ubezpieczenie zdrowotne i czy on może ich ubezpieczyć na siebie. W tej kwestii pojawiają się ważne pytania, kto opłaca za nich składkę zdrowotną? Czy w ten sposób sam pracownik ponosi większe koszty ubezpieczeń? Ostatnio zauważyłem, że niektórzy pracownicy działów kadr nie umieją pracownikom udzielić odpowiednich informacji często wprowadzając w błąd i tym samym powodując ponoszenie kosztów za wizyty refundowane przez NFZ.
Prawo do świadczeń opieki zdrowotnej
Ogólnie można powiedzieć, że zgłoszenie do ubezpieczenia zdrowotnego zapewnia ubezpieczonemu prawo do świadczeń opieki zdrowotnej, wykonywanych w ramach Narodowego Funduszu Zdrowia. Do ubezpieczenia zdrowotnego należy zgłosić wszystkich członków rodziny, którzy nie podlegają obowiązkowo temu ubezpieczeniu, w ciągu 7 dni od dnia zaistnienia okoliczności uzasadniającej to zgłoszenie. Objęcie ubezpieczeniem zdrowotnym członka rodziny jest obowiązkowe i odnosi się do tych członków rodziny, którzy nie posiadają własnego tytułu do ubezpieczenia zdrowotnego.
Kogo uznaje się za członka rodziny?
W myśl art. 5 ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych, za członka rodziny uznaje się:
- dziecko własne, dziecko małżonka, dziecko przysposobione, wnuka albo dziecko obce, dla którego ustanowiono opiekę, albo dziecko obce w ramach rodziny zastępczej bądź rodzinnego domu dziecka, do ukończenia przez nie 18 lat, a jeżeli uczy się dalej w szkole albo zakładzie kształcenia nauczycieli, lub odbywa kształcenie w uczelni, lub szkole doktorskiej – do ukończenia 26 lat, zaś gdy posiada orzeczenie o znacznym stopniu niepełnosprawności lub inne traktowane na równi – bez ograniczenia wieku,
- małżonka,
- wstępnych pozostających z ubezpieczonym we wspólnym gospodarstwie domowym.
Inne możliwości
Wskazana tu możliwość zgłoszenia do ubezpieczenia wnuka jako członka rodziny przez dziadków jest dostępna jedynie wówczas, kiedy:
- żaden z jego rodziców nie jest: obowiązkowo objęty ubezpieczeniem zdrowotnym;
- objęty dobrowolnym ubezpieczeniem zdrowotnym.
Płatnik składek dokonuje zgłoszenia członka rodziny do ubezpieczenia zdrowotnego na wniosek ubezpieczonego. Zgłoszenia członka rodziny do ubezpieczenia zdrowotnego dokonuje się poprzez złożenie w Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych druku ZUS ZCNA. W deklaracji tej w polu „Dane o członku rodziny osoby ubezpieczonej uprawnionym do świadczeń z ubezpieczenia zdrowotnego” w pierwszym polu należy wpisać cyfrę „1”, która oznacza zgłoszenie nowego członka rodziny, oraz podać dane osobowe tegoż członka rodziny, a w tym: imię, nazwisko, datę urodzenia oraz PESEL, adres zamieszkania, gdy członek rodziny nie pozostaje we wspólnym gospodarstwie domowym z osobą ubezpieczoną.
Data nabycia uprawnień do ubezpieczenia zdrowotnego
Jako datę nabycia uprawnień do ubezpieczenia zdrowotnego należy podać dzień zdarzenia, w którym dany członek rodziny nabył prawo do ubezpieczenia zdrowotnego, np. dzień narodzin dziecka albo tez dzień zatrudnienia danego pracownika, który zgłasza członka rodziny do ubezpieczenia. Jeśli następuje to w trakcie trwania stosunku pracy, dzień w którym taki pracownik złożył wniosek o objęcie członka rodziny ubezpieczeniem zdrowotnym. Ponadto na deklaracji ZUS ZCNA należy wskazać stopień pokrewieństwa, wpisując stosowny kod. Deklaracja ZCNA winna być przekazana do ZUS w terminie 7 dni od dnia, w którym pracownik zawnioskował o objęcie członka rodziny ubezpieczeniem zdrowotnym.
Członek rodziny a ubezpieczenie zdrowotne - wyrejestrowanie z ubezpieczenia
Gdy członek rodziny zgłoszony do ubezpieczenia zdrowotnego utraci do niego prawo w związku z nabyciem własnego tytułu do ubezpieczenia albo utratę statusu członka rodziny, trzeba pamiętać o jego wyrejestrowaniu z ubezpieczenia. Wyrejestrowanie członka rodziny z ubezpieczenia zdrowotnego także dokonuje się przez złożenie deklaracji ZUS ZCNA, przy czym wyrejestrowując członka rodziny w pierwszym polu „Dane o członku rodziny osoby ubezpieczonej uprawnionym do świadczeń z ubezpieczenia zdrowotnego” należy wpisać kod „2”. Wyrejestrowanie członka rodziny winno zostać przekazane do ZUS w terminie 7 dni od zdarzenia powodującego utratę uprawnień do ubezpieczenia zdrowotnego członka rodziny.
Czy ubezpieczenie zdrowotne członka rodziny jest płatne?
Ubezpieczenie zdrowotne członka rodziny jest nieodpłatne, co oznacza, iż ubezpieczony może zawnioskować o zgłoszenie nieograniczonej liczby członków rodziny do ubezpieczenia zdrowotnego, a kwota opłacanych przez niego składek nie ulegnie podwyższeniu. Poza tym członków rodziny zgłoszonych do ubezpieczenia zdrowotnego nie wykazuje się w deklaracjach rozliczeniowych ZUS DRA. Co ważne, zgłoszenie członka rodziny jest obowiązkowe, zaś za niedopełnienie tego obowiązku przepisy przewidują sankcje, ponieważ w myśl art. 193 ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowych ze środków publicznych, „kto będąc ubezpieczonym nie informuje podmiotu właściwego do dokonania zgłoszenia do ubezpieczenia zdrowotnego o okolicznościach powodujących konieczność zgłoszenia lub wyrejestrowania członka rodziny podlega karze grzywny”. Także kto „nie dokonuje w terminie zgłoszenia do ubezpieczenia zdrowotnego lub wyrejestrowania z ubezpieczenia zdrowotnego” również podlega karze grzywny.
Jeśli chcesz poszerzyć swoją wiedzę z zakresu kadr i płac zapraszamy na nasze szkolenia kadry i płace. Sprawdź także nasze szkolenia z zamówień publicznych.
Podstawa prawna:
- Ustawa z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz. U. 2004, Nr 210, poz. 2135).
- Rozporządzenie Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 20 grudnia 2018 r. w sprawie określenia wzorów zgłoszeń do ubezpieczeń społecznych i ubezpieczenia zdrowotnego, imiennych raportów miesięcznych i imiennych raportów miesięcznych korygujących, zgłoszeń płatnika składek, deklaracji rozliczeniowych i deklaracji rozliczeniowych korygujących, zgłoszeń danych o pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze, raportów informacyjnych, oświadczeń o zamiarze przekazania raportów informacyjnych oraz innych dokumentów (Dz. U. 2018, poz. 2495).
