Kto to jest pracownik? Pojęcie i definicja w Kodeksie pracy

Co należy rozumieć pod pojęciem „pracownik”? Do tego wpisu zainspirowało mnie zapytanie dotyczące tego kim właściwie jest pracownik. Uświadomiło to mnie jak wiele osób nie wie kim tak naprawdę są osoby świadczące pracę na rzecz pracodawców. Często słyszymy, że jesteśmy zatrudnionymi.

Kto to jest pracownik i jakie czynniki warunkują jego rozróżnienie?

Te problemy wynikają z kilku przyczyn, a mianowicie:

z potocznego rozumienia świadczenia pracy,
stosowania różnych form zatrudnienia,
nieumiejętności rozróżnienia między osobami świadczącymi pracę.

Bez względu na to czy daną osobę nazywamy pracownikiem czy wykonującą pracę należy zaliczyć ich do ogólnej grupy osób świadczących pracę. Osoba świadcząca pracę to osoba, która nawiązała więź prawną z pracodawcą. Polega ona na wykonywaniu pewnych umówionych zadań, za które pracodawca wypłaca wynagrodzenie. Taka osoba jest zatrudniona zarówno na podstawie stosunku pracy czyli zatrudnienia pracowniczego, jak i stosunku cywilnoprawnego, ustrojowego, administracyjnoprawnego oraz penalnego, stanowiące zatrudnienie typu niepracowniczego. kto to jest pracownik?

Co należy rozumieć pod pojęciem „pracownik”?

Kto jest pracownikiem w rozumieniu Kodeksu pracy? Jest osoba zatrudniona na podstawie umowy o pracę, mianowania, wyboru, powołania oraz spółdzielczej umowy o pracę. I na tym uregulowania kodeksowe się kończą. Z tej definicji KP pracownika widać, iż osoba nabywa ten status, jeśli świadczy pracę na podstawie stosunku pracy. W tym miejscu należałoby wyjaśnić czym jest stosunek pracy. Stosunek pracy jest to więź łącząca pracownika z pracodawcą, gdzie pracownik zobowiązuje się wykonywać pracę określonego rodzaju na rzecz pracodawcy i pod jego kierownictwem, w miejscu i czasie przez niego wyznaczonym, a pracodawca natomiast do wypłaty wynagrodzenia i zatrudnienia pracownika. Według Kodeksu Pracy z definicji pracownika wynikają typowe elementy dla zatrudnienia pracowniczego oraz do nabycia przez konkretną osobę statusu pracownika. Świadczona praca musi być:

określonego rodzaju,
świadczona osobiście,
świadczona pod kierownictwem pracodawcy,
w miejscu wyznaczonym przez pracodawcę,
w czasie wyznaczonym przez pracodawcę,
odpłatna.

Ponadto pracownikiem jest osoba fizyczna, która ukończyła 18 rok życia. W wyjątkowych przypadkach może nim być osoba poniżej 18 roku życia, ale ukończyła 16 lat, a do tego ukończyła także szkołę podstawową. Zatrudnienie takiej osoby odbywa się w ramach przygotowania zawodowego, jak też zatrudnienia przy pracach lekkich. Warunkiem spełnionym do zatrudnienia takiej osoby jest również zgoda lekarza medycyny pracy. Osoba będąca pracownikiem powinna mieć pełną zdolność do czynności prawnych. Jednakże przepisy dopuszczają, że może to być także osoba posiadająca ograniczoną zdolność do czynności prawnych i może bez zgody przedstawiciela ustawowego stać się stroną stosunku pracy oraz dokonywać wszelkich czynności prawnych mieszczących się w granicach owego stosunku. Przedstawiciel ustawowy po wystąpieniu do sądu opiekuńczego i za jego przyzwoleniem może rozwiązać taki stosunek pracy, jeśli sprzeciwia się dobru osoby posiadającej ograniczoną zdolność do czynności prawnych. kto jest pracownikiem w rozumieniu Kodeksu pracy

kto jest pracownikiem w rozumieniu Kodeksu pracy

Osoba wykonująca pracę niebędąca pracownikiem

Najłatwiej można określić, że osoba wykonującą pracę niebędącą pracownikiem jest osoba świadcząca pracę za wynagrodzeniem na podstawie innej niż stosunek pracy. Osoby takie wykonują pracę na podstawie zatrudnienia niepracowniczego przeważnie cywilnoprawnego. Do najpopularniejszych form zatrudnienia opartego na przepisach prawa cywilnego należy zaliczyć: umowę zlecenie, umowę o dzieło czy umowę agencyjną. Statusu pracownika pozbawiona jest też osoba wykonują pracę nakładczą, prowadząca działalność gospodarczą. Tego miana nie mają również funkcjonariusze służb mundurowych oraz więźniowie skierowani do pracy.

Kto jest pracownikiem w rozumieniu Kodeksu pracy - podsumowanie

Podsumowując, należy stwierdzić, że nie każda osoba świadcząca pracę jest pracownikiem. Można je podzielić na dwie grupy pracowników i osoby wykonujące pracę. Do pracownika będą miały zastosowanie przepisy Kodeksu pracy i zawarte w innych aktach prawa pracy. Pracownik to osoba fizyczna zatrudniona na podstawie stosunku pracy, mająca pełną zdolność do czynności prawnych. W wyjątkowych sytuacjach pracownikiem może być osoba poniżej 18 roku życia i posiadająca ograniczoną zdolność do czynności prawnych. Natomiast osoba wykonująca pracę to osoba otrzymująca wynagrodzenie na podstawie innej niż przepisy prawa pracy, zwłaszcza w zakresie przepisów prawa cywilnego. Tylko należy zwrócić uwagę tutaj na fakt, że osoba wykonująca pracę na podstawie umowy zlecenia, w porównaniu do umowy o pracę, może ją wykonywać także nieodpłatnie, jeśli strony tak w umowie postanowią. Ma to związek z wyrażoną w prawie cywilnym zasadą swobody umów. Natomiast definicja pracownika wskazuje, że za wykonaną pracę zawsze otrzymuje wynagrodzenie, które podlega szczególnej ochronie. Sprawdź też czym jest ochrona przed zwolnieniem pracownika.